Nội dung
Sau khi đã làm quen với bàn cờ vây và các quân cờ vây. Thì bạn cần phải nắm rõ luật cờ vây thì mới bắt đầu học cách chơi, các chiến thuật. Sau đây danhcotuong.org sẽ chia sẻ với bạn luật chơi cờ vây cơ bản. Để bạn nắm rõ luật chơi cờ vây nhanh chóng và dễ hình dung nhất.
Luật cờ vây cơ bản
Nếu cờ tướng và cờ vua có sự tương đồng. Khi đều có các quân cờ khác nhau phân cấp bậc như quân mạnh quân nhẹ. Với cách chơi cơ bản là sử dụng các nước đi để ăn hay chiếu hết quân vua. Thì với cách chơi cờ vây bạn sẽ thấy luật chơi cờ vây hoàn toàn khác biệt.
Nguyên tắc chơi cờ vây
– Theo luật cờ vây, người chơi cờ vây sẽ lần lượt đổi quyền ra quân. Mỗi lượt đi thì chỉ được đặt 1 quân cờ duy nhất xuống vị trí trống trên bàn cờ. Người chơi cầm quân cờ màu đen có quyền đi trước.
– Người chơi có quyền bỏ qua lượt đi của mình nếu thấy lượt đi này không thực sự cần thiết. Nếu cả 2 người chơi đồng thời bỏ qua lượt đi của mình thì ván cờ được xem là kết thúc.
– Mỗi quân cờ vây khi đặt xuống bàn cờ phải có ít nhất 1 khí. Đồng thời không được di chuyển sang vị trí khác.
– Người chơi không được phép đánh lặp lại 1 nước 1 trạng thái đã có trước đó trong ván đấu.
– Nếu quân cờ đen đánh vị trí a để có thể ăn quân trắng. Thì quân cờ trắng phải đánh vào một vị trí khác chứ không được đánh lại để ăn 1 quân cờ vây đen. (Cách đánh cướp).
Khí của quân cờ vây
Ở phần trên của luật cờ vây đã nhắc đến, khi một quân cờ đánh xuống thì phải có ít nhất một khí. Vậy khí của quân cờ vây là gì?
Theo luật chơi cờ vây, khi một quân cờ vậy đặt xuống bàn cờ trống. Tất cả các giao điểm theo hướng ngang và dọc sát với quân cờ đó được gọi là “khí”.
– Quân cờ đen có thể tạo được nhiều khí hơn bằng cách nối quân với nhau tạo thành một đám quân.
– Hai quân cờ nằm chéo nhau thì chưa được tính là nối nhau.
Ví dụ xem hình dưới: quân Đen B không nằm trên ở các khí nối với nhóm quân đen A.
Nếu đối phương đặt quân của họ vào khí của mình. Thì quân của mình sẽ mất đi khí đó.
– Theo luật cờ vây, nếu một quân cờ vây không còn khí nào thì nó sẽ bị ăn. Và trở tành tù binh của đối phương. Đồng thời bị bốc ra khỏi bàn cờ.
– Người chơi được đặt quân ở bất kì vị trí trống nào trên bàn cờ. Miễn sao quân cờ đặt vào đó có ít nhất 1 khí.
– Không được đặt quân của mình vào các vị trí làm cho quân cờ khác của mình hết khí. Nhìn vào hình dưới, quân cờ đen không được đặt tại các vị trí có đánh dấu tam giác đen. Nhưng quân trắng thì được phép đặt vào các vị trí này để nối với quân trắng khác.
Lưu ý: có thể đặt quân vào điểm hết khí nếu quân đó ăn được quân của đối phương.
Xem hình minh họa. Ta thấy các quân cờ vây đen được phép đặt ở các vị trí đánh dấu hình tam giác đen. Còn nếu đánh vào ác các vị trí ký hiệu đám trắng tròn thì nó sẽ bị bốc khỏi bàn cờ.
Sống và chết trong luật cờ vây
Trong ván đấu cờ vây thì sẽ có những trường hợp đám quân của một người chơi bị bao vây hoàn toàn bởi quân vờ vây của đối thủ. Trường hợp này được xét thành 3 trường hợp nhỏ gồm: đã sống, đã chết và chưa xác định được. Cùng xét các trường hợp như sau.
Đám quân bị bao vây
Xem một trường hợp 1 dưới đây bạn có thể thấy đám quân cờ trắng bị quân cờ đen vây không còn lối thoát.
Nếu muốn giết ăn quân cờ trắng thì quân đen chỉ cần siết chặt và chặn hết các khí còn lại của quân trắng. Hay còn gọi là áp sát siết chặt vòng vây.
Nếu quân cờ trắng nối quân đi vào các vị trí khí trong vòng vây. Thì cũng không có ích gì cho thế cục của quân mình. Thậm chí còn là việc thí quân cho quân đen.
Ở góc bên dưới bên phải của bàn cờ. Sau khi siết vòng vây thì quân đen có thể đánh vào vị trí kí hiệu tam giác đen. Để có thể ăn các quân cờ trắng bị bao vây.
Xem trường hợp thứ 2 như hình dưới. Ta thấy các quân cờ trắng đang bị bao vây. Nhưng ở góc trên bàn cờ, các quân đen không thể siết chặt vòng vây. Do đó đám các quân trắng này vẫn còn sống. Vì theo luật cờ vây quân đen không thể bốc chúng ra khỏi bàn cờ.
Tại sao ở trường hợp này quân trắng còn sống? Tìm hiểu ngay phần tiếp theo để hiểu rõ.
Không gian mắt
Trong luật chơi vờ vây thì nếu muốn quân sống thì bạn cần có phần “đất” đủ lớn. Nếu người chơi có đất thì đồng nghĩa với việc có thể tạo ra không gian để tạo mắt lớn.
Theo luật cờ vây, “Mắt” là một điểm được bao vây bởi 4 quân cờ. Không gian mắt chỉ vùng đất (khoảng trống) lớn hơn được bao vây bởi các nhiều quân cờ vây hơn.
– Một không gian mắt thì có ít nhất một mắt.
Ví dụ: Xem hình dưới ta thấy vị trí đánh dấu “o” là các mắt. Còn vùng o là không gian mắt.
– Nếu khi bị bao vây mà đám quân có vùng không gian mắt lớn thì chúng vẫn sống. Như quân đen trên trường hợp trên vẫn còn sống và không bị bốc khỏi bàn cờ.
Xét trường hợp trong vùng không gian mắt của quân Đen có một vài quân trắng. Thì quân đen cũng không bị đe dọa bốc khỏi bàn cờ. Bởi quân trắng không thể lấp hết các khí của quân đen. Vì theo luật cờ vây, việc đó đồng thời cũng khiến chúng mất hết khí.
Xét đám đen bị bao vây bên phải. Chúng chỉ có 1 không gian mắt. Tuy nhiên quân đen có thể chia đôi không gian để có thể tạo cơ hội sống cho mình. Ví dụ nếu trắng đánh vào vị trí A thì quân đen có thể đánh vào vị trí B để chia đất.
Mắt giả và mắt thật trong luật cờ vây
Nhắc lại là mắt chỉ là một điểm. Có hai trường hợp là mắt giả và mặt thật người chơi cần lưu ý trong luật chơi cờ vây. Bởi vì theo luật cờ vây thì đám quân chỉ sống với ít nhất 2 mắt thật.
Xét trường hợp như trong hình để bạn có thể dễ hiểu hơn.
Hai đám quân đen đều có 2 mắt được đánh dấu lần lượt là A, B và C, D.
Quân trắng có thể đánh vào vị trí B và D để ăn một vài quân đen ở bên ngoài. Hai vị trí B và D được gọi là “mắt giả”.
– Như đã nói trên, theo luật cờ vây đám quân sống nhờ tạo được ít nhất 2 mắt thật. Vì quân Trắng không thể đi vào và ăn bất kì quân đen nào.
– Để biết được đâu là mắt giả đâu là mắt thật. Thì cần phải xem các “cửa”, đây là những cị trí nối các quân cờ vây tạo mắt thành một đám quân liền mạch.
Xét thế cờ sau đề dễ quan sát và hiểu luật cờ vây này hơn.
Mắt sẽ trở thành mắt giả nếu cờ trắng đánh chiếm vị trí cửa mắt nằm ở trung tâm.
Mắt sẽ trở thành mắt giả nếu quân trắng chiếm được ít nhất 1 cửa mắt nằm ở biên.
Cách tính điểm theo luật cờ vây
Theo luật cờ vây thì số điểm của người chơi được tính dựa vào số lượng quân mà người chơi bắt được. Cộng với số đất người chơi vây được hoàn toàn bằng quân cờ của mình. Nếu người nào có nhiều điểm hơn thì người đó thắng.
Lưu ý trong luật chơi cờ vây
- Khác với mục tiêu bắt vua của các quân cờ khác. Ở cờ vây thì mục tiêu của người chơi là chiếm và xây dựng những vùng đất cho mình.
- Các quân cờ khi đã đặt xuống sẽ không di chuyển nữa. Nhiệm vụ của chúng là bao quanh vùng đất nhất định.
- Trận đấu kết thúc khi có hai người chơi đồng thời bỏ qua lượt chơi của mình.
Trên đây là luật cờ vây cơ bản. Tóm tắt những quy định trong luật chơi cờ vây cùng những tình huống, thế cờ có hình ảnh minh họa. Để người chơi có thể dễ hình dung nhất. Nắm rõ luật cờ vây và cùng tìm hiểu về cách chơi của bộ môn đánh cờ độc đáo này. Với các bài viết chia sẻ cách chơi cờ vây từ cơ bản đến nâng cao tại danhcotuong.org.
