Người xưa thường nói “Cầm kỳ thi họa, tinh thông mọi thứ” và cờ Vây chính là một trong tứ nghệ – bốn loại hình nghệ thuật thiết yếu được người xưa dùng để nuôi dạy giáo huấn con người. Cho đến ngày này, cờ Vây vẫn được bảo lưu về giá trị và nhận được sự yêu thích của rất nhiều người. Tuy nhiên, bạn được nghe nhiều về bộ môn này nhưng đã bao giờ tìm hiểu về cách chơi cờ Vây chưa? Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn bắt đầu với những thứ cơ bản nhất trong bộ môn đầy sức hút này nhé.
Giới thiệu về cờ Vây
Theo một số nghiên cứu, cờ Vây đã có hơn 4000 năm lịch sử, đất nước mẹ đẻ của cờ Vây chính là Trung Hoa cổ xưa và được phát minh từ thời Nghiêu Đế. Tên gọi đầu tiên của Cờ Vây đầu tiên là “Dịch” hay “Kỳ”. Người xưa sáng tạo ra bộ môn cờ Vây, không chỉ để tiêu khiển thời gian mà còn là để tu thân dưỡng tính, tôi rèn trí tuệ và bộc lộ tài năng nghệ thuật của người chơi. Cao nhân ngày xưa còn dùng cờ Vây để sử dụng như các binh pháp chiến lược và xử lý các vấn đề trị quốc an dân.
Bàn cờ Vây có dạng hình vuông bao gồm 19 đường dọc và 19 đường ngang trên bàn cờ, có tất cả 361 điểm tổng cộng. Trên mặt bàn cờ Vây giống như một vũ trụ thu nhỏ. Điểm chính giữa trung tâm của bàn cờ được gọi là Thiên nguyên và 8 điểm đen còn lại chính là các sao bao xung quanh, chúng giúp định hình bàn cờ. Ngoài ra các quân cờ đen trắng sẽ đại diện cho ngày và đêm.
Bàn cờ tiêu chuẩn 91×19 nhưng người mới bắt đầu tập chơi cờ thường sẽ sử dụng bàn bàn cờ cỡ nhỏ 9×9, sau đó là 13×13.
Quân cờ Vây thường được làm bằng sứ hoặc nhựa, gỗ, hình tròn và dẹt. Một bồ cơ vây có tất cả 180 cờ trắng và 181 cờ đen.
Cách chơi cờ Vây
Cờ Vây có mục tiêu thiết yếu duy nhất là chiếm được “đất” càng rộng càng tốt. Việc bắt quân cũng rất cần nhưng chỉ là thứ yếu. Nếu so với cờ Tướng hay cờ Vua chỉ có 32 quân và 64 ô hoạt động thì người chơi cờ Vây phải có sự tính toán nhìn xa trông rộng để có thể điều khiển 361 quân trên một diện tích rộng gấp 5 lần. Chúng ta cùng bắt đầu chơi với bộ môn thú vị này nhé.
Khi bắt đầu một ván cờ, bàn cờ sẽ trống trơn, theo luật cờ đen nhiều quân hơn nên sẽ được phép đi trước. Tuy nhiên nếu chấp quân thì bên trắng có quyền đi trước. Các quân cờ đen hoặc trắng đứng cạnh nhau sẽ tạo thành các nhóm quân.
Các giao điểm trống cạnh quân hoặc nhóm quân gọi chung là khí. Một quân cờ khi đặt xuống bàn sẽ có 4 khí. Nếu một quân cờ bị lấp hết khi nó sẽ bị bốc khỏi bàn cờ và bạn không được đặt quân vào vị trí hết khí.
Quy tắc chơi
Quân cờ phải được đặt vào điểm giao nhau của các đường kẻ. Không được phép đặt quân vào ô vuông hay trên đường kẻ. Trong bộ môn này, việc đặt quân cờ vào vị trí được gọi là “ra nước cờ”
Mỗi một nước đi được phép đặt một quân cờ xuống 1 điểm trên bàn cờ và ăn cờ của địch nếu có thể (bắt làm tù binh). Không được phép di chuyển quân cờ một khi đã đặt xuống bàn.
Tù binh được hiểu là các quân cờ không còn khí sẽ bị đối phương ăn và được bốc ra khỏi bàn cờ, trở thành tù binh của đối phương.
Người chơi có thể bỏ lượt không đi tiếp nữa khi xác định thêm quân là ko có lợi.
Trận đấu sẽ kết thúc khi cả hai người chơi đều bỏ lượt. Lúc này, việc phân định thắng thua sẽ được tính hành bằng cách đếm số đất và quân cờ tù binh mà cả hai bên có được. Đất chiếm được chính là các giao điểm nằm bên trong vùng quân cùng màu vây kín. Mỗi giao điểm được tính là 1 đất. Ai có số điểm cao hơn sẽ là người thắng cuộc. Có một lưu ý là vì trắng đi sau, nên trắng sẽ được cộng 6.5 điểm.
Để chiến thắng áp đảo số quân cờ của đối phương điều quan trọng người chơi phải dùng chiến lược bao vây có hiệu quả các quân cờ của đối thủ. Mỗi quân cờ sinh ra đều có giá trị ngang nhau nhưng quân cờ nào có sự kết nối đến các quân cờ khác nhiều hơn thì giá trị của quân cờ đó càng cao hơn. Điều này cũng mang giá trị nhân văn, giống như trong xã hội, ai có thể kết nối mọi người lại với nhau, sống chân thành và được mọi người yêu mến, thì sẽ nhận được sự trợ giúp từ xung quanh và khả năng thành công của họ sẽ cao hơn.
Chơi cờ Vây phải tính toán trước rất nhiều nước đi cho không chỉ cho một đám quân mà cả cho chục đám quân xen kẽ rất phức tạp trên bàn cờ. Bởi vậy mới thấy trí tưởng tượng trong cờ Vây là rất lớn, phải là người nhìn xa trông rộng mới có thể phát huy hết sức mạnh cách quân cờ trên bàn.
Cách chơi cờ Vây không khó, nhưng rất khó để có thể chơi giỏi. Bài viết trên đã hướng dẫn những luật chơi cơ bản và cách đi trong Cờ Vây. Mong rằng với những người bắt đầu thì trên đây đều là những thông tin hữu ích để làm quen với bộ môn này. Đừng ngần ngại mà không thử chơi cờ Vây ngay và luôn nhé.
