Nội dung
Trong cờ tướng có một câu khẩu quyết nổi tiếng mà bất cứ kỳ thủ nào cũng nên thuộc nằm lòng: “KHAI CUỘC TRANH TIÊN – TRUNG CUỘC ƯU THẾ – TÀN CUỘC THẮNG LỢI”.
Trung cuộc là giai đoạn phát triển những thành quả đã đạt được trong giai đoạn khai cuộc và tạo tiền đề quyết định để “tàn cuộc ưu thế”. Do đó, tìm hiểu, nghiên cứu để vận dụng tốt cách đánh Trung cuộc đặc biệt quan trọng với các kỳ thủ.
Xem thêm:
Một số nguyên tắc trong trung cuộc cờ tướng
Hồ Vinh Hoa –một kỳ thủ nổi tiếng người Trung Quốc đã tổng kết về giai đoạn trung cuộc như sau:
“Trong cờ tướng, mục tiêu chủ yếu của trung cuộc là tiêu diệt lực lượng của địch, còn bảo toàn lực lượng của ta là thứ yếu. Tư tưởng chiến lược chung là phải chiến thắng, nhưng trong mỗi giai đoạn (….) có những yêu cầu cụ thể khác nhau”.
Và “…..Trung cuộc là giai đoạn cuộc chiến trở nên quyết liệt, sôi động nhất, có mục tiêu là nếu đã tiên thủ thì phải vươn lên giành lấy ưu thế”.
Một trong những ưu tiên hàng đầu của các kỳ thủ là sự chuyển đổi thế trận linh hoạt và hiệu quả. Điều này có nghĩa là chỉ tiến hành tấn công đối phương khi đã nắm bắt được thời cơ. Đồng thời, thế trận được bố trí chặt chẽ, kín đáo.
Vậy có những nguyên tắc nào cần ghi nhớ trong giai đoạn trung cuộc?
Trên thực tế, thế trận trong cờ tướng vô cùng khó nắm bắt và ít khi tuân thủ theo bất kỳ khuôn mẫu nào. Bởi lẽ, mỗi kỳ thủ có một tư duy và lối đánh khác nhau.
Tuy nhiên, dù là trong giai đoạn khai cuộc, trung cuộc, hay tàn cuộc, các kỳ thủ vẫn cần ghi nhớ một số nguyên tắc cơ bản để chiếm được nhiều ưu thế hơn.
Một số nguyên tắc cơ bản đó là:
Đầu tiên, phân tích toàn diện thế cục ván cờ
Phân tích toàn diện ở đây bao gồm: Phân tích về chênh lệch lực lượng giữa hai bên và cách bố trí lực lượng, phân tích về thế và quân.

Quá trình này được các nhà nghiên cứu cờ tướng Trung Quốc đúc kết ngắn gọn bằng 6 từ: “thẩm cục – thẩm thế – thẩm tử”.
“Thẩm” nhằm mục đích đánh giá cả hai bên để biết: ai đang chiếm được nhiều ưu thế hơn? Nắm giữ được nhiều vị trí hơn? Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của hai bên. Từ đó, đưa ra chiến thuật và nước cờ phù hợp tiếp theo.
Vận dụng đúng đắn nguyên tắc này chính là tiền đề để các kỳ thủ giành được ưu thế, tiến đến thắng lợi.
Video: 5 hướng tư duy trung cuộc cờ tướng cơ bản.
Thứ hai, phải tích cực giành quyền chủ động
Trong giai đoạn trung cuộc, khi thế cờ của bạn đang rơi vào thế hạ phong so với đối thủ. Bạn phải ngay lập tức tìm ra sơ hở của đối thủ, tích cực giành lấy cơ hội để xoay chuyển thế trận.
Không nên để đối thủ đè ép quá lâu, dễ dẫn đến “loạn” thế cờ và khó có thể xoay chuyển được dẫn đến thua cuộc.
Thứ ba, nắm chắc nước tiên

Nhiều cao thủ cờ tướng cho rằng: trong nhiều trường hợp nên cân nhắc lấy quân làm mồi nhử, hy sinh quân để giữ lấy nước tiên.
Được quân mà để mất nước tiên thì không phải là lối đi hay. Giữ nước tiên để từng bước chuyển thế trận và lấy lại quân mới là thượng sách.
Thứ tư, tránh chỗ mạnh – đánh chỗ yếu
Thông qua việc nghiên cứu thế trận đã nêu ở bên trên, khi tìm ra sơ hở và điểm yếu của đối thủ cần triển khai các nước cờ tấn công ngay khiến đối thủ trở tay không kịp.
Tuyệt đối không được chủ quan, không cân nhắc kỹ nước đi, đánh vào điểm mạnh của đối thủ dễ bị đối thủ “phản đòn” vây công, dẫn đến nguy cơ thua cuộc.
Chiến thuật đổi quân trong trung cuộc cờ tướng
Kỳ vương Dương Quan Lân khẳng định: “mục tiêu chiến lược của trung cuộc là bắt quân, ăn quân và giành thế”.
Để thực hiện được mục tiên trên, các kỳ thủ cần phải có những chiến thuật phù hợp. Trong đó, “đổi quân” là chiến thuật tiêu biểu, được sử dụng nhiều nhất.
“Đổi quân” có nghĩa là sử dụng quân chiếm lĩnh vị trí không tốt của bên mình đổi lấy quân đang chiếm vị trí tương đối có lợi của đối phương.
Các kỳ thủ áp dụng chiến thuật đổi quân nhằm mục đích: thông qua việc đổi quân giành được ưu thế hoặc quyền chủ động, khống chế và thay đổi cục diện theo hướng có lợi cho mình. Hoặc tạo thành thế công sát có lợi hoặc hình thế nhập cục.
Dựa theo mục đích của việc đổi quân, chiến thuật đổi quân được chia ra thành một số chiến thuật sau:
- Đổi quân tranh tiên: khi lực lượng hai bên đang ở thế cân bằng thì một trong hai bên sẽ tiến hành đổi quân để đoạt lấy thế chủ động. Từ đó, chiếm được lợi thế và giành chiến thắng.
- Đổi quân giành thế: lợi dụng việc đổi quân để cải thiện vị trí các quân “tạo thành cục diện công sát có lợi”. Một số loại hình đổi quân thường thấy là: đổi Mã, đổi Pháo, đổi Xe,….
- Đổi quân sát cục: đúng như tên gọi của nó, việc đổi quân ở đây nhằm thúc đẩy tiến quân, triển khai công sát với mục đích cuối cùng là hình thành thế “sát”, hạ gục đối thủ.
- Đổi quân giải sát cục: tiến hành đổi quân để hóa giải thế “sát” hoặc thế công của đối thủ tạo ra.
Xem đầy đủ clip hướng dẫn về chiến thuật đổi quân trung cục cờ tướng ngay dưới đây nhé.
Như vậy, trung cuộc là một giai đoạn vô cùng trong cờ tướng. Để đánh trung cuộc tốt, người chơi cần phải nắm bắt được những nguyên tắc và chiến thuật nhất định, hy vọng bài viết trên sẽ giúp các kỳ thủ hiểu rõ và chơi trung cuộc tốt hơn.