Nội dung
Bên cạnh cờ vua, cờ tướng là môn thể thao trí tuệ được rất nhiều người yêu thích. Để chơi trò chơi hấp dẫn này bạn cần phải hiểu rõ luật chơi và những quy tắc cần thiết. Cùng tìm hiểu về luật cờ tướng Việt Nam đầy đủ và chi tiết trong bài viết dưới đây nhé.
Giới thiệu về các thành phần quân cờ trong cờ tướng
Cờ tướng có 32 quân cờ, chia đều mỗi bên 16 quân trắng và 16 quân đen. Trong 16 quân cờ của mỗi bên lại tiếp tục chia ra: 1 tướng, 2 sĩ, 2 tượng, 2 pháo , 2 xe, 2 mã 5 binh.
Trong luật cờ tướng, từng quân cờ được quy định theo từng bước đi cụ thể như sau:
Tướng: Tướng là mục tiêu bảo vệ cuối cùng của các quân cờ còn lại của đội nhà và ngược lại là mục tiêu đánh bại lớn nhất của đối thủ. Tướng có phạm vi di chuyển chỉ trong 4 ô cung của mình, chỉ được đi theo từng bước theo hàng ngang, hàng dọc hoặc hàng chéo.
Sĩ: Nằm hai bên Tướng chính là quân sĩ, sĩ chỉ được quyền di chuyển theo đường chéo trong vòng 4 ô vuông của Tướng, mỗi nước đánh chỉ được di chuyển một ô tối đa.
Tượng: Tượng cũng đi theo đường chéo giống như quân Sĩ thế nhưng quân cờ này mỗi lần di chuyển được bước qua 2 bước và giữa hai bước đó không được có quân cờ nào chắn ngang. Quân cờ này chỉ được đi trong phạm vi phần sân nhà, không được quyền đi sang phần sân đối thủ.
Xe: Xe là quân cờ có thể di chuyển theo chiều ngang hoặc hoặc dọc ở mọi vị trí trong bàn cờ, với điều kiện sẽ không có quân cờ nào cản trở quân xe từ điểm đi cho tới điểm đến.
Mã: Mã là quân cờ di chuyển theo hình chữ L ( 2 ô dọc và 1 ô ngang). Khi có quân cờ nằm trong đường di chuyển chữ L của Mã thì quân cờ này không được đi đường đó nữa.
Pháo: Cũng giống như xe, pháo được tự do di chuyển theo hàng ngang và hàng dọc mà không có quân cờ khác cản trở . Tuy nhiên để pháo ăn được một quân cờ của đối thử thì Pháo buộc phải vượt qua 1 quân cờ mặc định nào đó trên bàn cờ theo đường ngang hoặc dọc.
Tốt: Đây là quân cờ có vai trò nhỏ bé nhất trong bàn cờ, mỗi lần đi của nó chỉ được di chuyển trong vòng 1 bước. Tốt khi đang trong sân nhà chỉ được đi theo chiều dọc, thế nhưng khi đã qua sông đến phần sân đối thủ thì được di chuyển theo cả 2 hướng ngang và dọc.
Đọc thêm: Học Chơi Cờ Tướng Cho Người Mới Bắt Đầu
Thuật ngữ cờ tướng chuyên nghiệp
Để chơi được cờ tướng không khó, tuy nhiên nếu muốn tiếp xúc chuyên nghiệp hơn, bạn cần nắm vững một số những thuật ngữ không thể thiếu sau:
| Thuật ngữ | Tiếng Anh | Tiếng trung | Giải nghĩa |
| Chiếu tướng | check | 照着 | Nước đi đe dọa tấn công tướng của đổi phương. Xác định kết cục trận đấu |
| Sát | kill | 杀 | Nước cờ trước khi chiếu tướng |
| Đuổi | chase | 捉着 | Nước đe dọa ăn quân của đối phương |
| Đổi | Exchange | 兑 着 | Trao đổi cờ, mỗi bên ăn 1 quân |
| Cản | Block | 拦着 | Cản lại quân đối phương không cho chúng di chuyển theo hướng nào đó |
| Thí quân | provide | 献 着 | Đưa quân minh vào vị thế cho địch ăn được nhưng nó sẽ tạo lợi thế về sau cho ta |
| Nước chờ | Idle | 闲着 | Là nước cờ không dẫn đến tình huống nào trong chiếu tướng- sát- đuổi- ăn- thí quân hay chặn quân đối phương |
| Chiếu mãi | Perpetual check | 长 照 | Tình huống người chơi liên tục chiếu tướng theo vòng lặp |
| Sát mãi | Perpetual Kill | 长 杀 | Liên tục đi những nước cờ sát |
| Đuổi mãi | Perpetual chase | 长 捉 | Hai bên liên tục ra nước đuổi quân của đối phương |
| Chiếu lại | couter check | 反照 | Khi thành công thoát khỏi thế bị chiếu và chiếu ngược lại đối phương |
| Có căn | protected | 有 根 | Mội quân cờ bảo vệ 1 quân cờ khác |
| Căn thật | real root | 真 根 | Khi quân cờ có căn bị ăn mất thì quân cờ bảo vệ có thể ngay lập tức ăn lại quân của đối phương. |
| Căn giả | Fake root | 假根 | Khi quân có căn bị ăn nhưng quân bảo vệ không thể ăn lại hoặc không được sử dụng. |
| Một chiếu một sát | Alternate check and kill | 一 照 一 杀 | Thực hiện một nước chiếu là một nước sát. |
| Hai chiếu một chiếu | Two-to-one-check | – 二 照 一 还 照 | một trong hai bên chiếu hai lần rồi sau đó là nước chiếu của đối phương |
| Hai đuổi, một đuổi | Two-to-one-chase | – 二 捉 一 还 捉 | 1 bên ra các nước đuổi liên tiếp, 1 bên thoát được đuổi đồng thời bắt lại 1 quân cờ bên kia |
| Hai đuổi, hai đuổi bắt | Two-to-two-chase | 二 捉 二 还 捉 | 1 bên bị bên còn lại đuổi 2 lần nhưng đều thoát được và đuổi ngược lại |
Luật cờ tướng chi tiết
Trong luật cờ tướng Việt Nam, có những quy tắc mặc định mà mọi người chơi đều phải tuân theo để đảm bảo tính công bằng và là tiêu chí để phân định thắng thua trong mỗi ván cờ. Cụ thể trong một trận đấu, người chơi sẽ chiến thắng nếu như:
Đi nước cờ khiến tướng của đổi thủ bị bí cờ, không còn đường nào để tránh
Đi nước cờ khiến tướng của đối thủ bị vây chặt, các quân khác còn lại không thể bảo vệ được cho quân tướng đó
Đối phương chậm thời gian so với giao hẹn thi đấu ban đầu
Nếu bạn dùng một quân để chiếu tướng hoặc nhiều quân liên tục thì bạn sẽ bị xử thua nếu không thay nước đi khác.
Liên tục đuổi theo một quân của đối thủ bằng một quân cờ hoặc nhiều quân cờ nhưng nước đi liên tục giống nhau thì bạn sẽ cũng bị xử thua.
Đối phương tự xin thua
Một người được phép chiếu hoặc chiếu tướng trong 6 nước liên tục bằng 1 quân cờ, 12 nước liên tục bằng 2 quân cờ và 18 nước liên tục bằng 3 quân cờ
Xem đầy đủ luật cờ tướng AXF tại đây
Thể lệ thi đấu cờ tướng chuyên nghiệp
THỜI GIAN VÁN ĐẤU:
- Với một trận đấu the thể thức hai lượt ( đi và về) không kiểm tra số nước đi thì mỗi bên sẽ có 120 phút đấu – mỗi ván 60 phút
- Nếu chỉ đấu 1 ván không kiểm tra nước đi thì mỗi bên có 90 phút – tổng 180 phút
- Thời gian để đấu 1 ván có kiểm tra nước đi là 120 phút cho mỗi bên ( tổng 240 phút)
- Thể thức quốc tế quy định mỗi bên cần đi đủ 10 nước trong mỗi 15 phút
- Đặc biệt, ở giải cờ nhanh, mỗi bên sẽ có dưới 30 phút ( tùy quy định) để thi triển nước đi
Trong quá trình hai đối thủ thi đấu, cần phải ghi lại biên bản từ đầu đến cuối
Số nước cờ để đi tới hòa cờ là 60 nước. Sau 60 nước, nếu không bên nào thực hiện được việc ăn quân thì trọng tài sẽ xử hòa.
Khi ván cờ kết thúc, các đấu thủ sẽ ghi tỷ số vào biên bản của mình rồi kiểm tra tính chính xác bằng cách đối chiếu với trọng tài. Sau đó cả hai cùng trọng tài sẽ ký vào biên bản.
Ban tổ chức sẽ thu lại biên bản thi đáu ngay sau khi trận đấu kết thúc. Trước khi rời phòng, hai bên đấu thủ cần xếp các quân cờ vào vị trí ngay ngắn.
Phân xử thắng thua
Trường hợp xử thắng hoặc thua
Thông thường một trận đấu kết thúc thắng và thua bởi những tường hợp sau:
- Bên nào ăn được tướng của đối phương bên đó sẽ giành phần thắng.
- Khiến đối phương không còn nước đi nào hợp lệ nữa > được xử thắng
- Khi một bên dành 2 hay nhiều quân chỉ đuổi mãi 1 quân của đối phương (trừ trường hợp quân tốt không qua sông hoặc quân tướng) thì sẽ bị xử thua.
- Lặp lại 1 nước cờ không hợp lệ sẽ bị xử thua
Luật xử hòa trong cờ tướng Việt Nam
Khi hai bên không có khả năng phân định thắng bại thì ván cờ sẽ được xử hòa, ngoài ra trận đấu cũng được xử hòa nếu hai bên rơi vào các tình trạng như sau:
- Luật về nước đi có hiệu lực: Khi mỗi bên đã đi hết 120 bước bao gồm cả nước đuổi và nước chiếu và cả nước đối phó những vẫn không thể kết thúc ván cờ thì hai bên sẽ hòa.
- Luật đi tiên triển: Nếu có tất cả 30 nước, tính từ khi ván cờ có tiến triển quân cờ của mỗi bên bị bắt hoặc tốt đã sang sông qua 1 bước mà hai bên vẫn không phân thắng thua thì cờ hòa
- Luật về nước đi: Nếu tổng số nước đi của ván cờ đã 300 nước, thế nhưng không có người chiến thắng thì cờ hòa.
Bên cạnh đó, có một số tình huống được cho phép theo luật cờ tướng mà bạn cần lưu ý như sau:
- Chiếu một lần hoặc nhiều lần, nghỉ một lần được chấp nhận
- Đuổi quân một lần hoặc nhiều lần, nghỉ một lần được chấp nhận
- Chiếu một lần hoặc nhiều lần, dọa chiếu bí được chấp nhận
- Đuổi từ 2 quân trở lên liên tục được chấp nhận
- Bảo vệ quân liên tục là được chấp nhận
Nếu 1 bên cầu hòa và bên còn lại đồng ý, trận cờ cũng sẽ được xử hòa.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về luật cờ tướng Việt Nam. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích, giúp cho người học chơi cờ tướng nắm hết những quy tắc trong trận đấu để quá trình chơi cờ dễ dàng và hấp dẫn hơn. Chúc bạn luôn có những giây phút vui vẻ.
