Nội dung
Cờ vua là một một thể thao trí tuệ được giới phụ huynh cực kỳ mong muốn con em mình chơi. Để rèn luyện trí não, tư duy và phản xạ nhạy bén. Bên cạnh việc chơi truyền thống, thì bạn cũng có thể chơi online. Nhưng cách chơi của chúng là như nhau. Cùng xem Hướng dẫn chơi cờ vua chi tiết dành cho người mới bắt đầu ngay tại danhcotuong.org nhé.
Giới thiệu chung về cờ vua
Trước khi bắt đầu xem hướng dẫn chơi cờ vua. Thì chúng ta cùng điểm lại một số điều quan trọng về bộ môn cờ vua nhé.
Tên gọi và hình dáng các quân cờ vua
Một bàn cờ vua gồm 32 quân cờ, chia đều cho 2 người chơi, một bên màu tối và một đen màu sáng. Mỗi người chơi sở hữu 16 quân cờ vua. Bao gồm 1 vua, 1 hậu, 2 xe, 2 tượng, 2 mã và 8 tốt. Trong đó, các quân Hậu và quân Xe được gọi là quân nặng hoặc quân mạnh. Còn quân Tượng và quân Mã được gọi là quân nhẹ.
Hiện nay hình dạng các bàn cờ và quân cờ rất đa dạng. Tuy nhiên chúng phải giữ được một số đặc điểm chung cơ bản của quân cờ vua. Như quân Vua có hình thánh giá (thập tự) trên đầu, quân hậu có dạng vương miện với chóp tròn trên đầu. Hay quân mã thì có dạng như đầu ngựa.
Bàn cờ vua và cách sắp xếp các quân cờ
Bàn cờ vua có hình vuông, chia thành 8 hàng và 8 cột. Được đánh thứ tự: hàng ngang là chữ số còn hàng dọc là chữ cái. Tổng cộng có 64 ô vuông (hay ô cờ), được tô màu sáng tối xen kẽ nhau.
Về cách sắp xếp các quân cờ vua cho đúng với quy định. Bạn có thể xem chi tiết cách xếp hơn tại: Cách xếp cờ vua. Nhưng nói sơ qua, thì ta có:
Hàng dưới cùng hay hàng 1 sẽ có thứ tự sắp như sau: Xe – Mã – Tượng – Hậu* – Vua* – Tượng – Mã – Xe. Lưu ý hai vị trí Hậu* và Vua* tùy màu cờ mà sẽ khác nhau. Quân hậu luôn phải đứng ở ô có màu trùng với nó, và vị trí còn lại bên cạnh Hậu là Vua.
Hàng trên (hàng 2) là vị trí của các quân tốt.
Nguyên tắc di chuyển của các quân cờ
Quân tốt: chỉ được đi thẳng về trước, không được phép đi lùi. Tuy nhiên, duy nhất nước đi đầu tiên thì quân tốt có thể di chuyển về trước 2 ô. Quân Tố ăn chéo 1 ô phía trước. Trong trường hợp phong cấp thì quân tốt sẽ được phép di chuyển giống như quân mà nó phong cấp.
Quân xe: xe đi hàng dọc hoặc ngang với số ô không giới hạn. Quân xe có thể ăn các quân cờ nằm cản trên đường đi của nó. Và đứng thay thế vào vị trí của quân bị ăn.
Quân Mã: di chuyển theo hình dạng chữ L, tức là 1 ô ngang 2 ô dọc hoặc 2 ô ngang 1 ô dọc. Nếu không bị cản bởi các quân khác trên đường di chuyển. Mã có thể ăn quân nằm tại đích đến nước đi của nó.
Quân Tượng: di chuyển theo đường chéo không han chế ô nếu không bị cản trở. Quân Tượng có thể ăn bất cứ quân cờ nào của đối thủ nằm trên đường di chuyển của nó. Sau đó thay thế vị trí của quân cờ đó.
Quân Hậu: có thể đi ngang, dọc hoặc chéo không giới hạn. Nếu không bị cản trở bởi các quân cờ khác. Có thể ăn các quân cờ cản trở trên đường đi và thế chỗ vào vị trí của quân đó.
Quân Vua: di chuyển 1 ô duy nhất theo mọi hướng.
Hướng dẫn chơi cờ vua
Để hoàn tất một ván cờ vua. Thì bạn cần chuẩn bị một bộ cờ vua đầy đủ và làm theo các bước hướng dẫn sau. Để có thể triển khai các nước cờ, thế cờ theo mục đích của mình. Nhằm mục tiêu cuối cùng là “chiếu” và bắt được quân Vua của đối thủ. Giành lấy chiến thắng cho mình.
Bước 1. Thiết lập bàn cờ
Để bắt đầu ván cờ vua thì bạn cần phải sắp bàn cờ vua đúng với quy định. Bạn có thể tìm hiểu ở mục trên để hiểu rõ hơn.
Lưu ý, bàn cờ vua chỉ đặt đúng vị trí nếu ô ở góc cuối bên phải là một ô nhạt màu.
Bước 2. Triển khai các nước cờ
Theo luật cờ vua thì người chơi nắm giữ quân trắng luôn được đi trước. Do đó, người chơi thường tung đồng xu hoặc cách khác để quyết định ai là người nắm giữ quân trắng.
Trong cách chơi cờ vua quốc tế thì tung đồng xu là cách phổ biến nhất. Trọng tài sẽ tung đồng xu sau đó giấu đồng xu (che đồng xu lại) trong tay. Hai người chơi sẽ lần lượt chọn mặt sấp hay ngữa (mặt hình hoặc chữ). Nếu đồng xu ra kết quả giống với lựa chọn nào thì người chơi đoán trúng sẽ có quyền chọn màu các quân cờ vua.
Một số quy tắc trong cách chơi cờ vua.
Luật nhập thành: đây là quy tắc giúp người chơi đưa quân Vua đến ô an toàn hơn. Hoặc quân Xe có thể rời khỏi vị trí ở trong góc của bàn cờ để nhập cuộc chơi. Vua sẽ đi sang ngang 2 ô, quân xe ở góc mà quân vua di chuyển tới đi đến đứng cạnh quân Vua theo hướng ngược lại với chiều đi của vua. Luật này chỉ áp dụng khi:
- Đây là lượt di chuyển đầu tiên của quân Vua.
- Đây là lượt di chuyển đầu tiên của quân Xe.
- Không có quân cờ nào cản trở ở giữa Vua và Xe.
- Quân Vua không bị chiếu hoặc đi cắt qua đường chiếu.
Luật phong cấp: Nếu quân tốt đi đến hàng cuối của đối phương thì sẽ được thay phong cấp thay thế bằng một quân cờ khác. Bất cứ con nào trừ quân Vua. Tuy nhiên, quân Tốt thăng cấp không dùng để tráo đổi quân với quân cờ đã bị đối phương bắt.
Luật bắt tốt qua đường: Ở nước đi đầu tiên, quân tốt có thể đi liên tiếp 2 ô. Và đứng ngay cạnh quân tốt của đối phương. Lúc này tốt của đối phương có thể ăn tốt ta trong nước đi tiếp theo.
Bước 3. Kết thúc ván cờ
Hướng dẫn chơi cờ vua chi tiết có nhiều trường hợp ván cờ kết thúc. Như: chiếu hết, cờ hòa, chịu thua, hết giờ…
Chiếu hết, chiếu bí
Nước đi khiến quân Vua của đối phương nằm trong tình huống bị bắt được gọi là “Chiếu”. Nếu quân Vua của đối phương không còn nước đi nào để hóa giải chiếu. Thì nước chiếu gọi là Chiếu hết hoặc chiếu bí.
Khi bị chiếu, quân Vua có 3 cách hóa giải:
- Di chuyển sang ô khác không bị chiếu.
- Dùng một quân cờ khác để chặn thế chiếu của đối phương.
- Bắt quân cờ đang chiếu vua.
Nếu không hóa giải được nước chiếu, Vua bị bắt thì ván cờ kết thúc. Với chiến thắng thuộc về bên bắt được Vua.
Cờ hòa
Theo hướng dẫn chơi cờ vua chi tiết. Khi cả hai người chơi không ai có thể thắng cuộc, thì ván cờ được xử hòa. Gồm 5 trường hợp hòa:
- Khi đến lượt đi, dù Vua không bị chiếu nhưng bạn không còn nước di chuyển nào hợp lệ.
- Thỏa thuận Hòa: khi 2 người chơi cùng đồng ý hòa nhau và ngừng chơi.
- Không đủ lực lượng: người chơi không đủ quân cờ để có thể chiếu bí.
- Thế cờ lặp lại: Nếu một thế cờ bị lặp đi lặp lại từ 3 lần trở lên. Thì người chơi có quyền được thủ hòa.
- Luật 50 nước đi: trong 50 nước đi liên tục mà người chơi không di chuyển tốt hoặc không ăn được quân nào. Thì ván đáu được tuyên bố hòa.
Ghi chép biên bản cờ vua
Ghi chép cờ vua hay biên bản ván cờ là một bản ghi chi tiết các nước đi của 2 người chơi trong suốt ván đấu. Người chơi phải tự ghi chép nước đi của mình và đối thủ vào biển bản ván cờ.
Bên cạnh việc xem hướng dẫn chơi cờ vua. Người chơi cũng nên lưu ý ghi chép biên bản cờ vua. Nhờ bản ghi chép này mà người chơi và đặc biệt là các kỳ thủ có thể xem lại nước cờ của mình. Rất hữu ích trong việc nghiên cứu các thế cờ hay.
Trên đây là hướng dẫn chơi cờ vua chi tiết cho người mới bắt đầu. Hi vọng những chia sẻ này sẽ giúp bạn bắt đầu theo đuổi bộ môn cờ vua trong tương lai. Và phát triển khả năng của mình trong quá trình chơi và thi đấu.
