Chỉ số Elo là gì? Cách tính hệ số Elo cho làng cờ thủ

Với những người chơi cờ lâu năm, Điểm Elo là một thuật ngữ rất phổ biến thường được sử dụng để xếp hạng các kỳ thủ. Tuy vậy, với những người mới chơi, có lẽ sẽ vẫn còn khá lạ lẫm với thuật ngữ này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hệ số Elo cũng như cách tính chỉ số Elo trong cờ tướng/ cờ vua học. Cùng tìm hiểu nhé.

Đọc thêm:

• • Luật cờ tướng – Nguyên tắc di chuyển của các quân cờ
  • Chơi Cờ Tướng Đã Giúp Tôi Thăng Hạng Cờ Vua Như Thế Nào

Điểm Elo là gì?

Elo là một phương pháp tính điểm phổ biến trong bộ môn cờ ( cờ tướng. cờ vua…) được phát minh bởi tiến sĩ, nhà vật lý người Mỹ gốc Hungary – Arpad Elo. Với điểm Elo, mọi người có thể xác định được trình độ hiện tại của mỗi kỳ thủ chơi cờ.

Trước khi lấy Elo thành hệ số tính điểm chuyên nghiệp, người ta thường sử dụng hệ thống Harkness được phát minh bởi Kenneth Harkness vào năm 1956. Sau đó, từ năm 1960, hệ thống điểm Elo bắt đầu được phát trển và sử dụng rộng rãi. Hiện nay, hệ số Elo không chỉ sử dụng với bộ môn cờ mà còn phát triển cho các môn thi đấu có tính đồng đội như bóng rổ, bóng chày, bóng bàn, trò chơi điện tử và ngay cả bóng đá

Hệ thống xếp hạng Elo đươc tính như thế nào?

Với hệ thống tính điểm này, mỗi kỳ thủ sẽ có 1000 điểm Elo khi mới bắt đầu chơi. Sau những trận đấu trải qua với các đối thủ bạn có thể được cộng thêm hoặc trừ đi điểm. Theo dó, người chiến thắng sẽ lấy đi số điểm từ người thua cuộc. Số điểm mất đi nhiều hay không sẽ phụ thuộc vào hệ số chênh lệch điểm elo của hai đối thủ trước khi thi đấu, chênh lệch càng nhiều, điểm lấy đi càng nhiều.

Với người chơi có điểm số Elo thấp hơn, việc thi đấu với đối thủ mạnh sẽ được coi là một thách thức đồng thời cũng là một cơ hội bởi nếu họ giành được điểm số hòa hoặc thắng, số điểm được chuyển giao lại sẽ là rất cao.

Người chơi cờ nào có chỉ số Elo càng cao thì càng thể hiện trình độ chơi vượt trội. Điểm Elo sẽ khác nhau tùy thuộc vào bộ môn bạn chơi là cờ tướng, cờ up hay cờ vua…

Với hệ thống tính điểm Elo, sự khác biệt thứ hạng giữa hai người chơi giúp ta dự đoán được kết quả trận đấu tốt hơn. Một trận đấu hấp dẫn khi hai bên có hệ số điểm Elo gần như bằng 1 tức là hai bên có điểm số bằng nhau.

Cách tính hệ số Elo đầy đủ nhất

Để tính điểm số Elo, ta cần dựa trên công thức toán học sau:

Giả sử, 2 kỳ thủ A và B thi đấu với nhau, trong đó:

• Kỳ thủ A có điểm Elo là R(a)
• Kỳ thủ B có điểm Elo là R(b)
• Đặt Qa= 10^(R(a)/400) và Qb=10^(R(b)/400)

Theo đó, công thức áp dụng tính điểm sau trận đấu là:

• Với người chơi A: Ea= Qa/(Qa+Qb)
• Với người chơi B: Eb=Qb/(Qa+Qb)

Trong đó: Ea+Eb = (Qa+Qb)/ (Qa+Qb) = 1

Tính điểm sau trận đấu của kỳ thủ

Khi hết ván đấu, điểm của kỳ thủ sẽ được tính như sau:

• Thắng: +1 điểm
• Hòa: +0.5 điểm
• Thua: +0 điểm

Trong đó, công thức điều chỉnh theo Elo sẽ là:

• Người chơi A: Ra’ = Ra + K(Aa – Ea)
• Người chơi B: Rb’ = Rb + K(Ab – Eb)

Với Aa và Ab lần lượt là điểm các trận đấu của hai kỳ thủ và K được xác định:

• Kỳ thủ có số Elo dưới 1600 ›› K = 25
• Kỳ thủ cố số Elo dưới 2000 ›› K = 20
• Kỳ thủ cố số Elo dưới 2400 ›› K = 15
• Kỳ thủ cố số Elo trên 2400 ›› K = 10

Ví dụ: Kỳ thủ A và B có điểm Elo tương ứng là 1589 và 1601

Khi đó, áp dụng công thức điểm trận ta có Qa= 10^1589/400 = 9386 ; Qb= 10^1601/400= 10057

• Ea = 0.528
• Eb = 0.472

Giả sử cả hai kỳ thủ A thua kỳ thủ B nên điểm trận đấu của B sẽ là 1 còn A là 0. Lúc này, điểm cuối cùng sau trậm đấu sẽ là:

• Ra’ = 1589 + 25*(0-0.528) = 1576
• Rb’ = 1601 + 20 *( 1- 0.472) = 1611
• (here)

Tìm hiểu các Cấp độ ELO và danh hiệu tương ứng

Các danh hiệu Elo ( cờ Ziga) bao gồm:

1. World Chess Champion (WCC): Danh hiệu cao quý hàng đầu của FIDE dành cho kỳ thủ cờ vua tốt nhất thế giới. Danh hiệu này tính cho cả nam và nữ. Mỗi một kỳ thủ chơi cờ đều khao khát có được danh hiệu này một lần trong đời.
2. Women’s World Chess Champion (WWCC): Danh hiệu cao quý nhấ dành cho nữ kỳ thủ, được FIDE trao.
3. Grand Master (GM) – Đại kiện tướng quốc tế: Đây là danh hiệu dành cho kỳ thủ có điểm Elo trên 2500 đồng thời đại 3 chuẩn trong các tiêu chuẩn quốc tế đưa ra bởi FIDE. Danh hiệu này đôi khi còn được gọi với cái tên International Grandmaster (IGM). Một kỳ thủ sau khi vô địch thế giới thì sẽ hiển nhiên được phong tặng danh hiệu GM
4. International Master (IM) – kiện tướng quốc tế: Là danh hiệu dành cho các kỳ thủ có điểm Elo từ 2400-2500. Tuy nhiên, một số ít có Elo trên 2500 nhưng chưa đủ điều kiện lên đại kiện tướng thì vẫn giữ danh hiệu IM. Đồng thời, cũng có những trường hợp kỳ thủ chỉ đạt điểm số ở mức IM vẫn được phong lên Gm bới sở hữu chức vô địch thế giới điển hình như Vladimir Kramnik (Nga);  Boris Gelfand của Israel (1988) và Larry Christiansen của Mỹ (1977)
5. FIDE Master (FM): Những kỳ thủ có điểm Elo tối thiểu 2300 sẽ đạt được danh hiệu này. Tất nhiên họ vẫn cần qua bài kiểm tra trong những giai đoạn nhất định để đạt được danh hiệu master này.

Cấp độ ứng với hệ số ELO lần lượt là:

Bên cạnh các danh hiệu kể trên, FIDE còn có một chức danh riêng biệt khác đó là International Arbiter (trọng tài quốc tế). Đây là những người đủ năng lực bắt 1 trận đấu cờ mang tầm quốc tế. Danh hiệu này cũng thường dành cho các kỳ thủ đã qua thời kỳ đỉnh cao phong độ.