Nội dung
Khai cuộc là giai đoạn mở đầu vô cùng quan trọng trong cờ tướng. Nhiều kỳ thủ khẳng định: những nước cờ đầu tiên có thể quyết định sự thành bại của một trận đấu cờ. Do đó, học tập các phương pháp cờ tướng khai cuộc căn bản đối với các tân thủ là việc thiết yếu, không thể bỏ qua.
Cờ tướng là một trò chơi có thế trận biến hóa vô cùng ảo diệu. Do đó, thế trận khai cuộc cờ tướng cũng khá đa dạng, phong phú. Các loại khai cuộc cờ tướng căn bản thường được sử dụng nhất là: Bình Phong Mã, Phản Công Mã, Nghịch Pháo…
Xem thêm: Khai cuộc thuận pháo – Pháo đầu sát chiêu của cao thủ cờ tướng
Khai cuộc Bình Phong Mã

Nói đến khai cuộc cờ tướng thì không thể không nhắc đến thế khai cuộc Bình Phong Mã. Đây là cách khai cuộc cờ tướng được sử dụng khá phổ biến hiện nay. Thậm chí, nó còn được nhiều cao thủ sử dụng trong các cuộc thi đấu cờ tướng có tầm cỡ quốc tế.
Bình Phong Mã khá phù hợp đối với những người mới bắt đầu chơi cờ tướng. Trong thế trận khai cuộc này, một trong hai bên kỳ thủ phát triển quân Mã ở cả hai cánh lên chính diện để tạo thành một hệ thống phòng thủ kiên cố, vững chắc khi hình thành các lớp bảo vệ:
- Hai Mã bảo vệ Tốt đầu
- Hai Pháo bảo vệ hai Mã
- Hai xe riêng biệt được phép di chuyển sang để tiện bảo vệ cho hai Pháo
- Sỹ, Tượng có thể tiến lên khi nào cần để tạo thành hệ thống phòng thủ trung lộ và liên kết lại với nhau giúp ổn định thế trận.
Ưu điểm lớn nhất của thế cờ tướng khai cuộc căn bản Bình Phong Mã là: Tạo nên một thế trận có tính cân bằng và ổn định, tạo điều kiện thuận lợi để phòng thủ, lợi thế cho bên đi sau nhiều hơn.
Khai cuộc Bình Phong Mã cũng có nhiều biến thể khác nhau. Dựa vào cách đi của hai bên và lợi thế nó tạo nên, người ta chia thành một số hệ thống căn bản sau:
- Bình Phong Mã hiện đại
- Bình Phong Mã cổ điển
- Bình Phong Mã song Pháo qua hà
- Bình Phong Mã lưỡng đầu xà
Khai cuộc Bình Phong Mã được đánh giá là thế trận chống Pháo đầu hoàn hảo và ổn định nhất.
Khai cuộc Phản Công Mã
Đây cũng là một trong những phương pháp khai cuộc được sử dụng nhiều trong cờ tướng.
Phản Công Mã hay còn có nhiều tên gọi khác như “Phản Cung Mã ”, “Giáp Pháo Bình Phong ”, “Bán Bích Sơn Hà ” hay “Nửa Cõi Sơn Hà ”.
Thế cờ này được triển khai như sau : hai Mã lên giữ chính diện nhưng trước đó phải có 1 Pháo vào trong. Pháo giữ Mã, Sỹ giữ Pháo, Xe giữ Mã còn lại.
Đây cũng là một thế trận phòng thủ khá thông dụng, được nhiều cao thủ cờ tướng sử dụng. Tiêu biểu là Hồ Vinh Khoa – Kỳ vương nổi tiếng người Trung Quốc.
Khai cuộc Phản Công được ưa chuộng như vậy bởi lẽ thế trận này có rất nhiều điểm mạnh :
- Linh hoạt, linh động, đối công và tranh tiên quyết liệt, dễ dàng xoay chuyển thế trận, tạo nên thế trận liền mạch
- Các quân đều phát huy được sức mạnh, quân nọ bảo vệ quân kia
- Phòng ngự vững chắc, đồng thời phản công nhanh, thuận lợi cho lối đánh phục kích, du kích, tạo ra bẫy, bắt gọn quân địch.
- Bên cạnh việc phòng thủ tốt còn có thể tạo ra nhiều miếng đánh hiểm hóc, bất ngờ khiến đối phương trở tay không kịp.
Khai cuộc Nghịch Pháo

Nghịch Pháo (bên Trung Quốc thường gọi là Liệt Hỏa Pháo) là thế trận mà hai bên đối đầu trực diện với nhau, ưu tiên tấn công hơn phòng thủ.
Sở dĩ có tên gọi “Nghịch Pháo ” là do : khi một bên vào Pháo đầu thì bên còn lại cũng vào Pháo đầu nhưng có chiều trái ngược nhau.
Đây là thế khai trận dành cho những kỳ thủ ưa thích lối đánh táo bạo, tấn công thần tốc để hạ gục đối thủ nhanh chóng.
Bởi lẽ, Nghịch Pháo thường xảy ra đối công mãnh liệt, một khi bước vào trận giữa hai đối thủ chỉ có thể một thắng – một thua, một mất – một còn chứ khó đạt được một kết quả hòa.
Khai cuộc Uyên Ương Pháo

Khai cuộc Uyên Ương Pháo (hay còn gọi là “ Tây Tạng Quyền ”) là khai cuộc cổ truyền của người Tây Tạng. Do đó, nó thường được sử dụng bởi các kỳ thủ ở đất nước Tây Tạng huyền bí.
Điểm khác biệt của thế khai cuộc này so với các hình thức khai cuộc phổ biến khác là : thay vì ra Xe để giữ Pháo thì tấn Xe hai bước để giữ một Pháo.
Sau đó, tìm cách để hạ Pháo còn lại bên kia xuống 1 bước nhằm mục đích chuyển 2 Pháo sang một phía vừa thủ kỹ, vừa đè ép Xe rơi vào thế “tiến thoái lưỡng nan ”, không thể xuất ra.
Khai cuộc Pháo Điệp
Khai cuộc Pháo Điệp (hay còn cách gọi khác là Điệp Pháo) là thế khai cuộc mà trong đó Pháo được đưa lên để giữ Chốt đầu.
Thế khai cuộc này được sử dụng nhiều trong dân gian, tài tử, nghiệp dư, ít được các kỳ thủ thi đấu chuyên nghiệp dùng tới.
Được phân làm hai loại là : Tả Điệp Pháo và Hữu Điệp Pháo.

Trong cờ tướng có rất nhiều thế khai cuộc khác nhau. Trên đây là các thế cờ tướng khai cuộc căn bản nhất mà danhcotuong muốn giới thiệu tới mọi người. Các kỳ thủ hãy nghiên cứu và chọn cho mình thế khai cuộc phù hợp nhất để bộc lộ được tài năng cờ tướng của mình nhé.