Nội dung
Khai cuộc đóng vai trò rất quan trọng trong cờ tướng. Đây là tiền đề để tạo nên chiến thắng của cả ván cờ. Trong cờ tướng có nhiều cách khai cuộc khác nhau, nhưng “khai cuộc Bình Phong Mã” vẫn là cách được các cao thủ sử dụng nhiều nhất. Vậy khai cuộc Bình Phong Mã là gì? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thế khai cuộc này nhé.
Tham khảo thêm: Thế khai cuộc thuận pháo – Pháo đầu sát chiêu
Khai cuộc Bình phong mã là gì?
Theo Bách khoa toàn thư mở: “Bình Phong Mã là thế trận khai cuộc trong cờ tướng. Khi một trong hai bên người chơi phát triển quân Mã ở cả hai cánh lên chính diện.
Từ đó, hình thành một hệ thống phòng thủ vững chắc khi có hai Mã bảo vệ tốt đầu, hai Pháo bảo vệ hai Mã, hai xe riêng biệt có thể di chuyển sang để bảo vệ cho hai Pháo, Sỹ. Tượng có thể tiến lên bất cứ khi nào cần để phòng thủ trung lộ và liên kết với nhau giúp bình ổn đội hình”.
Hệ thống khai cuộc Bình Phong Mã
Như chúng ta đã biết, thế trận trong cờ tướng luôn “thiên biến vạn hóa”, cách chơi của mỗi kỳ thủ đều không giống nhau. Do đó, khai cuộc Bình Phong Mã cũng được phân thành các hệ thống khác nhau.
Tiêu biểu là: Bình Phong Mã hiện đại, Bình Phong Mã cổ điển, Bình Phong Mã lưỡng đầu xà, Bình Phong Mã song pháo qua hà,… Hiện nay, trong các ván cờ thực chiến, khai cuộc Bình Phong Mã hiện đại được sử dụng nhiều hơn cả.
Bình Phong Mã hiện đại

Đây là loại hình khai cuộc không những giúp hệ thống phòng thủ kiên cố, có khả năng chịu đựng sự tấn công của đối phương mà sức tấn công của nó còn vô cùng mạnh mẽ, chắc chắn.
Do đó, khai cuộc Bình Phong Mã hiện đại được nhiều cao thủ hiện nay ưu tiên sử dụng. Trong Bình Phong Mã hiện đại, bên đi sau đối phó với Pháo đầu của bên đi trước. Bên đi sau tiến tốt ở bên cánh nào phụ thuộc vào việc đi pháo đầu của bên đi trước.
So với Bình Phong Mã cổ điển, Bình Phong Mã hiện đại được nhiều chuyên gia trong giới đánh giá là phản công tốt hơn.
Bình Phong Mã hiện đại cũng có những biến thể do lối chơi của các kỳ thủ. Một số biến thể thường thấy là:
- Bình pháo đổi xe: giải tỏa áp lực từ Xe, triệt tiêu sức tấn công của đối thủ.
- Tả mã bản hà
- Tả tượng
- Hữu tượng
Bình Phong Mã cổ điển

Đúng như tên gọi của nó, đây là loại hình khai cuộc Bình Phong Mã đã có từ rất lâu đời. Tuy vậy, cho đến nay, loại hình khai cuộc này không hề lạc hậu, vẫn được nhiều danh cờ nghiên cứu sử dụng và phát triển thêm.
Khác với Bình Phong Mã hiện đại, trong khai cuộc Bình Phong Mã cổ điển, cách ra quân phụ thuộc vào bên đi trước. Bên đi trước vào pháo đầu bên nào thì bên đi sau sẽ tiến tốt ở bên không cùng cánh với quân pháo vừa di chuyển.
Nếu Bình Phong Mã hiện đại phản công tốt thì Bình Phong Mã cổ điển có tính ổn định cao hơn. Nếu các nước cờ của hai kỳ thủ đi chính xác thì dễ hoà cờ hơn.
Bình Phong Mã song pháo qua hà

Đây là một nhánh của hệ thống khai cuộc bình phong mã hiện đại.
Thay vì chơi Xe 2 tiến 6 hình thành trung Pháo qua hà thì bên đi trước chơi Mã 8 tiến 7 để tạo cơ hội cho bên chơi sau tiến Pháo qua hà để tạo nên một thế trận cạnh tranh cực kỳ kịch liệt.
Cách khai cuộc này khá phức tạp, nếu để đối thủ đoán biết được sớm thì thế trận sẽ bị phá giải nhanh chóng.
So với Bình Phong Mã hiện đại và Bình Phong Mã cổ điển, loại hình khai cuộc này ít được sử dụng hơn và cũng ít tài liệu để nghiên cứu hơn.
Bình Phong Mã lưỡng đầu xà

Sở dĩ, có cái tên “lưỡng đầu xà” là bước đầu bên đi sau nhảy hai mã vào trong. Sau đó, tiến cả hai quân tốt lên khai thông hai quân mã tạo thành hình đầu rắn.
Bình Phong Mã lưỡng đầu xà cũng có nhiều biến thể khác nhau. Tuy nhiên, cũng giống như Bình Phong Mã song pháo qua hà, loại hình này khá ít được vận dụng nên ít tài liệu nghiên cứu.
Cách phá Bình Phong Mã
Khai cuộc Bình Phong Mã được mệnh danh là thế cờ khai cuộc thần sầu của các cao thủ. Tuy nhiên, bất kỳ cách khai cuộc nào cũng có điểm mạnh và điểm yếu của nó.
Muốn phá giải được, các kỳ thủ cần bỏ công sức nghiên cứu tìm ra những cạm bẫy trong thế khai cuộc này và tìm cách hóa giải những cạm bẫy đó.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tham khảo kinh nghiệm của những cao thủ đi trước thông qua những ván cờ mà họ đã phá giải thế khai cuộc này thành công.
Tiêu biểu như ván cờ dưới đây của Hồ Vinh Khoa – một ngôi sao sáng của làng cờ tướng Trung Quốc:
Trên đây là một số lưu ý chia sẻ về khai cuộc bình phong mã. Chúc các bạn sớm áp dụng thành công thế khai cuộc này và “bách chiến bách thắng” trong mọi ván cờ.