Cờ úp luôn mang sự hấp dẫn vì sự bất ngờ, tính may rủi và kết thúc nhanh chóng hơn cờ tướng. Bàn cờ úp bắt đầu với 30 quân ờ úp xuống mặt bàn, hay che đậy bằng những nắp hộp nhẫn đỏ chót, chỉ 2 Tướng lộ mặt. Hai người chơi xào cờ qua lại đảm bảo các quân cờ đều là bí mật đối với người kia. Sau mỗi nước di chuyển, cờ mới được lật mặt, thế trận cờ từ từ lộ diện.
Đối với dân chơi cờ úp, công thức cho một ván cờ úp thành công gồm cho 3 phần may mắn, 7 phần kỹ thuật. Hội tụ đủ các yếu tố này, cơ hội chiến thắng ván cờ úp trong tầm tay. Tuy nhiên, ít người tiết lộ rằng những người chơi cờ độ, cờ vỉa giang hồ đều có những thủ thuật riêng bên ngoài công thức trên để có thể kiếm tiền mưu sinh từ nghề này.
1. Yếu tố may mắn trong Cờ Úp
Cờ úp trong hiện tại không còn là cuộc đấu trí đơn thuần có pha may rủi kiểu đánh bạc. Vì vậy ,đối tượng chơi cờ úp phần nhiều là cờ thủ nghiệp dư hoặc có máu đỏ đen. Đánh cờ úp, nếu hên thì mở nắp gặp quân mạnh như Xe, đúng ý đồ. Nếu vậy, với năng lực cờ cơ bản, với thế cờ tốt do sự may rủi trong Cờ Úp, người chơi dễ thắng hơn.
2. Yếu tố kỹ thuật trong Cờ Úp
Quân hàng trên (mở 5 con tốt) mở trước sau đó mới đến hàng dưới.
Khống chế quân Úp đối phương nghĩa không cho mở đóng vai trò rất quan trọng. Không nên tùy tiện ăn quân nằm ở vị trí đã bị ” cấm”-” quân chết”
Nếu bị cấm nắp , có thời cơ thí quân không quan trọng ( tốt , sĩ , tượng , pháo , mã ) để cứu những quân nắp quan trọng ( như Xe ) .
2 Xe giả, 2 Pháo không dùng tùy tiện. Chỉ dùng khi thực sự cần phòng thủ, có cơ hội tấn công, hoặc cấp bách.
Khi mở nắp cờ, cần tính toán xác suất quân gì, sẽ đi được những nước nào. Đồng thời, giữ tinh thần ứng biến trước những bất ngờ thế trận tốt hoặc xấu hơn mong đợi diễn ra.
Kỹ năng chiến thuật đặc biệt trung cục giúp chiếm nhiều ưu thế hơn trong cờ úp mặc dù không được xem trọng so với khai cuộc trong cờ ngửa. Ví dụ như đối thủ ra xe trước vẫn có cách điều quân phá giải.
Trí nhớ đắc lực hơn để nhớ những quân đối phương và quân mình đã bị ăn. Từ đó, phỏng đoán những quân úp còn lại mà tùy cơ ứng biến .
Khả năng phân tích nhiều khả năng cùng lúc và đưa ra quyết định. Vì trong cờ úp dễ gặp chuyện “5 ăn 5 thua” hay “6 ăn 4 thua”. Yếu tố may mắn không điều khiển được. Cho nên, người chơi nên suy nghĩ đến các trường hợp tốt xấu, nặng nhẹ, và cân nhắc quyết định đối sách thích hợp. Cũng không nên thiếu quyết đoán, vì chẳng ai biết thế cờ sẽ đi về đâu nếu mở nắp nên tùy cơ ứng biến là thượng sách.
Kinh nghiệm đặc biệt quan trọng. Chơi cờ úp không có nhiều sách tham khảo, chỉ việc chơi lấy kinh nghiệm là rèn luyện khả năng và kiến thức. Ví dụ người mới chơi dù cờ ngửa rất cao nhưng lại rất dễ đưa quân vào mồm sĩ tượng đối phương vì chưa quen, phải chơi một thời gian mới thích nghi được.
3. Thủ thuật cờ Úp – còn biết đến với sự gian lận trong Cờ Úp
Với những thủ thuật dưới đây, nhiều người có thể gài độ Cờ Úp dễ dàng. Chơi cờ Úp giang hồ, cần phải cẩn thận các chiêu trò dưới đây để có cuộc chơi công bằng hơn:
+ Làm dấu những quân cờ quan trọng : giả vờ nhờ ai đó đi mua bộ cờ mới nhưng thực chất là “người mình” mua cờ là lấy bộ cờ mới chuẩn bị sẵn các dấu hiệu trên đó. Quân xe thường được mài mỏng hoặc nhỏ hơn chút xíu, khi úp nắp sắp cờ thì “chính chủ” rất dễ nhận biết.
+ Làm dấu nắp úp : Khi úp nắp sắp cờ thì một số người dùng nước hay bụi bẩn trên bàn để làm dấu nắp úp quân xe hoặc bóp méo sơ sơ, bấm điểm chỉ nắp úp.
+ Giữ quân đổi cờ : Lợi dụng khi úp quân, đặt quân xe úp dưới mu bàn tay, đẩy toàn bộ quân cờ úp sang đối thủ và kéo toàn bộ cờ úp kia về, mà quân xe không rời khỏi mu bàn tay, sau đó úp nắp và tiếp tục để nắp úp quân xe dưới mu bàn tay và đẩy qua đổi cờ một lần nữa, rồi kéo toàn bộ cờ úp về trong đó có quân xe úp, như vậy thực ra đối thủ chỉ có úp 14 nắp mà vẫn không hay biết (vì chủ quan đã đếm cờ trước đó), đổi cờ lần 2 xong thì mỗi bên lại đủ 15 quân úp, bạn thấy “siêu” không?
+ Tráo quân đổi cờ : thủ sẵn 1 quân chốt trong người, khi đến lượt đối thủ nắm cờ có màu giống quân cờ “ma” thì úp cho đối thủ 6 chốt 1 xe (tráo 1 quân xe của đối thủ bằng quân chốt). Khi xung trận, họ tranh thủ ăn quân úp, chỉ cần ăn được 1 quân úp là chốt thì tráo chốt thành xe, coi như ăn được quân xe úp. Chiêu này chỉ lộ khi đối thủ mở ra 6 chốt mà thôi, nhưng “đại ma đầu” đâu xui đến vậy!
Để trở thành một cao thủ cờ tướng úp có thể chiến thắng đối phương, các cờ thủ cần dung hòa các yếu tố liên quan như kỹ thuật và may mắn. Hiện nay cờ úp đang được chơi khá phổ biến, chơi giải trí cho vui, chơi để trả tiền cà phê hay chơi cờ úp ăn tiền. Chính vì vậy nhiều tiểu xảo cờ tướng úp cũng dần xuất hiện rất khó lường. Đối với vấn đề tiểu xảo, chơi bẩn, các cờ thủ cờ úp cũng cần lưu ý.
