Nội dung
Bên cạnh các trò chơi đánh cờ phổ biến thông dụng ở nước ta như cờ Vua, cờ Tướng, cờ Vây, cư dân từ mọi nơi trên thế giới còn chơi những loại cờ – hay còn gọi là Board game đa dạng và độc đáo khác. Mỗi loại cờ đều có lịch sử phát triển và cách thức chơi khác nhau. Cùng điểm qua các loại trò chơi đánh cờ trên thế giới từ cờ quen thuộc nhất đến chưa nghe bao giờ.
Cờ vua
Cờ vua là một trò chơi hai người chơi trên một bảng gồm 8 x 8 ô vuông. Mỗi người chơi bắt đầu trò chơi với 8 con Tốt, 2 Tượng, 2 Xe, 2 Mã, 1 Vua và 1 Hậu.
Bạn có thể bắt quân của đối thủ bằng cách di chuyển một trong các quân của mình. Mục tiêu của trò chơi là bắt quân Vua của đối phương. Mỗi quân cờ có quy tắc dịch chuyển riêng. Nếu bạn di chuyển quân Tốt sang phía khác của bàn cờ, bạn có thể thay thế bằng một quân mạnh hơn.
Cờ Đam – Checker
Cờ đam được chơi trên một bảng gồm 8 x 8 ô vuông. Mỗi người chơi có 12 quân với hình dạng hình tròn. Mục tiêu là loại bỏ tất cả các quân của đối phương ra khỏi bàn cờ. Những quân bình thường chỉ có thể di chuyển theo đường chéo và các quân vua có thể được di chuyển theo đường chéo về phía trước hoặc ngược lại. Một quân vua được tạo ra bằng cách di chuyển một quân bình thường sang phía bên kia của bàn cờ.
Mỗi quân cờ có thể di chuyển một chỗ trống trong một lượt đi, trừ khi nó nhảy qua quân của đối phương. Nhiều nước nhảy có thể được thực hiện trong một lượt đi. Một quân của người chơi sẽ được gỡ bỏ khỏi bàn cờ nếu chúng được nhảy qua các quân của đối phương. Nhiều nước nhảy có thể được làm Cờ Đam – Checker còn được biết đến là Draught
Cờ Tướng
Xiangqi hay còn gọi là cờ tướng có nguồn gốc ở Trung Quốc. Bàn cờ có một dạng hình lưới (với các đường ngang, dọc và một vài đường chéo) có một không gian phân chia được gọi là ‘Hà‘. Sự di chuyển của một số quân cờ bị ảnh hưởng bởi Hà.
Mỗi quân cờ bắt đầu trò chơi trên giao điểm các đường ngang, dọc, chéo của bàn cờ và di chuyển dọc theo đường thẳng. Các quân cờ thường là có dạng hình trong với các ký tự Trung Quốc (màu đỏ cho một người chơi, và màu đen cho người kia).
Mục tiêu của trò chơi là bắt được Tướng của đối phương. Các quân cờ bao gồm: Tướng, Sỹ, Tượng, Mã, Xe, Pháo, và Tốt. Cờ Tướng – Xiangqi còn được gọi là cờ vua Trung Quốc.
Shogi – Cờ tướng Nhật Bản
Phiên bản hiện đại của Shogi được phát triển vào thế kỷ 16 (nhưng đã phát triển dựa trên các trò chơi trên bàn cờ (boardgame) cũ hơn). Bàn cờ bao gồm một lưới 9 x 9 hình chữ nhật.
Các quân cờ hình nêm và có các ký tự kanji (chữ Trung Quốc được sử dụng bằng tiếng Nhật) đại diện cho sức mạnh của quân cờ đang mang. Phía trên cùng của mỗi quân cờ được viết bằng màu đen, và (ngoại trừ các quân Vua và Tướng vàng) đáy được viết bằng màu đỏ (để biểu thị một phiên bản phát triển hơn của quân cờ). Điều duy nhất phân biệt trực quan các quân cờ của bạn với đối thủ là hướng mà chúng chỉ. Nghĩa là quân cờ của đối thủ sẽ nhìn ngược từ phía bạn và ngược lại.
Mỗi người chơi bắt đầu với 1 quân Vua, 1 quân Xe, 1 Tượng, 2 Tướng vàng, 2 Tướng bạc, 2 Mã, 2 Hương Xa và 9 Tốt. Các quân cờ của người chơi bắt đầu ở ba hàng đầu tiên gần nhất với người chơi, với hàng thứ ba dàn trận bởi một hàng Tốt, hàng thứ hai có Tượng và Xe (còn lại hàng hai để trống) và hàng đầu tiên được chiếm bởi các quân khác.
Giống như cờ vua, mục tiêu của cờ Shogi là bắt được Vua của đối phương. Không giống như cờ vua, hầu hết các quân cờ có thể được thăng cấp (nếu chúng di chuyển đến một trong ba hàng xa nhất) và các quân kẻ thù bị bắt có thể được bố trí lại ở bên bạn (thay vì sử dụng lượt của bạn để di chuyển một quân). Shogi còn được gọi là cờ Nhật Bản hay Cờ tướng Nhật Bản
Cờ vây – Go
Cờ vây – Go( tên tiếng Anh) có nguồn gốc từ Trung Quốc cổ đại. Một người chơi chơi những quân trắng, và người chơi khác sử dụng quân màu đen. Các quân được đặt trên các giao lộ trên lưới (với các đường ngang và dọc). Nếu một đám quân của người chơi không còn khí xung quanh nó (do bị bao quanh hoặc bị chặn bởi các quân cờ của đối phương), sau đó đám quân đó sẽ bị loại bỏ khỏi bàn cờ. Mục tiêu của trò chơi là đạt được lãnh thổ nhiều nhất. Go còn được gọi là Igo, Baduk, Paduk, và Weiqi.
Cờ Chatuganga
Cờ Chaturanga được phát triển ở Ấn Độ vào khoảng thế kỷ thứ 6 sau công nguyên. Chaturanga được cho là đã dẫn đến sự phát triển của cờ Vua, Shogi, Makruk, Xiangqi và Janggi. Các quy tắc chính xác của Chaturanga không rõ. Chaturanga trong tiếng Ấn Độ nghĩ là 4 tay, 4 bộ phận, hay 4 người chơi, do cách chơi cờ Chatuganga cần 4 người chơi. Đây được coi là một loại cờ cổ đại được phát minh bởi người Ấn Độ xưa. Mặc dù nguồn gốc các loại cờ cổ đã thất lạc qua thời gian, trong một số truyền thuyết, những người cổ đại đã chơi cờ thay cho chiến tranh.
Cờ Bagh- Chal
Cờ Bagh-Chal là một trò chơi bảng của Nepal, một quốc gia gần Ấn Độ và chịu nhiều ảnh hưởng từ nước này. Nó khác với hầu hết các loại cờ khác, trong đó hai người chơi không đối xứng. Một người chơi điều khiển Hổ và người chơi kia kiểm soát Dê. Bàn cờ có các đường ngang, dọc và chéo, với các quân cờ được đặt tại các giao điểm của các đường và di chuyển dọc theo đường thẳng. Hổ bắt đầu ở bốn góc của bàn cờ, và dê được dần dần thêm vào bàn cờ. Người chơi Hổ thắng nếu bắt được 5 Dê. Người chơi Dê thắng nếu cuối cùng làm cho Hổ không thể bắt được 5 Dê.
Cờ Tamerlane
Cờ Tamerlane là loại cờ có nguồn gốc ở Ba Tư trong thời trị vì của Timur (1336-1405). Bàn cờ bao gồm 11 đến 10 hình ô vuông, với hai hình vuông bổ sung mà nhô ra bên ngoài. Chỉ có quân Vua mới ở được những ô vuông bên ngoài này.
Cờ Tamerlane có rất nhiều loại bao gồm các loại quân Tốt khác nhau. Hầu hết các loại quân Tốt cũng như một quân mạnh hơn là đến cuối bảng, sức mạnh của quân cờ sẽ tăng lên. Hai ngoại lệ là quân Tốt của quân Vua, được thăng lên cho một Hoàng tử (chủ yếu là một vị Vua phụ), và quân Tốt của quân Tốt mà không được thăng tiến. Mỗi người chơi bắt đầu với những quân sau: 11 quân Tốt, 2 quân Tượng, 2 Lạc đà, 2 Máy chiến tranh, 2 quân Xe, 2 quân Mã, 2 quân Người gác cổng, 2 quân Hươu cao cổ, 1 quân Tướng, 1 quân Tể tướng và 1 quân Vua. Mục tiêu là loại bỏ (các) quân Vua của đối phương.
Cờ Makruk – Cờ Thái Lan
Cờ Makruk rất giống với cờ vua, và ở Thái Lan thường chơi hơn cờ vua. Sự khác biệt chính giữa Makruk và cờ vua là: vị trí bắt đầu (có một hàng trống giữa quân Tốt và các quân khác), cách di chuyển của các quân cờ (các quân Hậu chỉ có thể di chuyển một ô và các Tượng chỉ có thể di chuyển về phía trước hoặc theo đường chéo) và các quy tắc đếm (trò chơi phải được hoàn thành trong một số lượt nhất định nếu tất cả các con cờ hoặc tất cả các quân cờ không phải là quân Vua được loại bỏ). Makruk còn được gọi là cờ Thái Lan.
Cờ Janggi – Cờ Hàn Quốc
Cờ Janggi bắt nguồn từ và tương tự như Cờ Tướng Xiangqi (bao gồm cả vị trí bắt đầu của các quân cờ). Không giống như Cờ Tướng Xiangqi, không có ‘Hà’ chia hai bên của bàn cờ. Janggi còn được gọi là cờ Hàn Quốc.
Cờ Courier
Cờ Courier là một trò chơi hàng thế kỷ rất giống với cờ vua. Nó được chơi trên bàn cờ rộng hơn 50% so với bảng cờ vua, tức là một bàn cờ gồm 12 x 8 ô vuông. Mỗi người chơi bắt đầu trò chơi với các quân sau: 12 quân Tốt, 2 quân Xe, 2 quân Mã, 2 quân Tượng(Bischofs, bishops, wise men or archers), 2 quân Courier ( còn gọi là läufers hoặc runners), 1 Rath (còn được gọi là 1 mann, counselor hoặc một henchman), 1 Schleich (còn gọi là sneak, smuggler, trülle hoặc trull), 1 quân Hậu và 1 quân Vua.
Bischofs có thể nhảy lên hai ô theo đường chéo. Courier di chuyển giống như các Tượng trong cờ vua. Raths di chuyển một ô theo bất kỳ hướng nào. Schleichs có thể di chuyển một ô theo chiều ngang hoặc chiều dọc. Quân Hậu có thể di chuyển một ô theo đường chéo. Cờ Courier cũng được biết đến với cái tên kurierspiel, courier-spiel hay courier game
Cờ Chaturaji
Cờ Chaturaji là một trò chơi cho bốn người chơi, có nguồn gốc ở Ấn Độ. Mỗi người chơi có tám quân cờ sau: 4 quân Tốt, 1 quân Vua, 1 quân Tượng, 1 quân Mã và 1 quân Thuyền. Quân Tốt và Vua di chuyển theo cách tương tự như trong cờ vua. Quân Tượng di chuyển như một chiếc quân Xe trong cờ vua. Quân Mã di chuyển như quân Mã cờ vua. quân Thuyền di chuyển như quân Tượng cờ vua nhưng với chuyển động của nó bị hạn chế đến hai ô vuông.
Cờ Hiashatar
Cờ Hiashatar là một phiên bản cờ vua thời trung cổ của Mông Cổ, được chơi trên bàn cờ vuông 10 x 10. Các quân cờ giống như trong cờ vua, ngoại trừ mỗi người chơi có hai quân Tốt bổ sung và hai quân “Vệ sĩ” (hoặc ‘hia’).
Các quân “Vệ sĩ có thể di chuyển đến hai ô vuông theo bất kỳ hướng nào. Các quân “Vệ sĩ có một khả năng đặc biệt khác thường làm hạn chế sự di chuyển của các quân cờ gần đó (trừ các quân Mã). Một quân di chuyển phải dừng lại nếu nó di chuyển qua một ô vuông xa khỏi quân “Vệ sĩ”. Một quân cách xa quân “Vệ sĩ” 1 ô vuông không thể di chuyển nhiều hơn một ô vuông trong một lần di chuyển. Những khác biệt khác với cờ vua là quân Tốt chỉ trở thành quân Hậu, và rằng không có nhập thành.
Cờ Oshi
Cờ Oshi có nghĩa là ‘đẩy’. Nó có một bàn cờ 9×9 ô hình vuông, và 8 quân cờ cho mỗi người chơi. Một người chơi sẽ có 4 quân cờ “một tầng”, 2 quân “hai tầng” và 2 quân “ba tầng”. Các quân cờ có thể di chuyển theo chiều ngang và chiều dọc, và có thể đẩy các quân khác khi nó di chuyển. Mục tiêu là để đẩy 8 điểm trị giá của đối thủ ra khỏi bàn cờ. Số lượng “tầng” của 1 quân cờ xác định bao nhiêu ô có thể di chuyển cho mỗi lượt, số ô tối đa nó có thể đẩy, và giá trị đối thủ nếu nó được đẩy ra khỏi bàn cờ.
Cờ Octi
Cờ Octi là một trò chơi tương tự như loại cờ đam – Checker. Mỗi người chơi bắt đầu với 7 quân cờ màu sắc(quân cờ hình tám cạnh) và 25 phần riêng biệt (có thể đặt vào các quân cờ màu). Mỗi người chơi bắt đầu trò chơi với 3 quân cờ tại các ô vuông của người chơi đó. Quân cờ có thể di chuyển theo hướng của các phần gắn liền với chúng. Người chơi lần lượt, và trong một lượt điển hình, người chơi có thể di chuyển quân cờ của họ hoặc thêm 1 phần vào bàn cờ. Một quân cờ của đối phương bị bắt nếu nó bị quân cờ nhảy qua. Bạn có thể nhảy quân cờ của mình , và có thể đi chung các quân cờ Mục tiêu là chiếm được các ô vuông của đối phương.
Cờ Dou Shou Qi
Dou Shou Qi được chơi trên một bàn cờ 7×9 ô vuông. Mỗi người chơi bắt đầu trò chơi với một trong các quân cờ sau (theo thứ tự giảm dần): Voi, Sư tử, Hổ, Báo, Chó sói, Chó, Mèo và Chuột. Một quân cờ chỉ có thể bị đánh bại bằng một sức mạnh tương đương hoặc cao hơn, ngoại trừ quân Voi mà con Chuột có thể đánh bại (nhưng không phải ngược lại). Mỗi quân cờ có quy tắc riêng để di chuyển. Cờ Dou Shou Qi còn được gọi là Rừng, trò chơi chiến đấu của động vật, cờ rừng, cờ động vật, cờ phương đông, cờ thiếu nhi.
Cờ Halma
Cờ Halma (từ chữ Hy Lạp có nghĩa là ‘nhảy’) được phát hiện vào năm 1883 hoặc 1884 bởi bác sĩ phẫu thuật lồng ngực người Mỹ, George Howard Monks. Trò chơi dành cho 2 hoặc 4 người chơi. Mục tiêu là phải là người chơi đầu tiên di chuyển quân cờ của họ sang góc khác của bàn cờ(nơi mà quân đối phương bắt đầu trò chơi). Mỗi lượt đi người chơi có thể di chuyển một quân cờ 1 ô, trừ khi nhảy qua các quân khác (tương tự như cờ đam nhưng mà không cần loại bỏ quân ra khỏi bàn cờ, và các quân của bạn có thể nhảy qua quân của bạn).
Cờ Stern-halma
Cờ Stern-halma được phát triển ở Đức vào năm 1892, như một biến thể của Cờ Halma của người Mỹ. Nó được chơi trên một bàn cờ hình sao 6 cánh(tương tự như Ngôi sao của David), với các lỗ hoặc các vết lõm để đặt quân cờ. Trò chơi dành cho 2-6 người chơi (nhưng 5 người chơi thì không được do sự bất đối xứng sẽ tạo ra). Mục tiêu là trở thành người đầu tiên di chuyển quân cờ của họ ra khỏi bàn cờ phía bên kia. Mỗi lượt, người chơi có thể di chuyển một quân của mình đi 1 ô trừ khi nhảy qua các miếng khác (tương tự như cờ đam – cờ Checker nhưng mà không cần loại bỏ các quân cờ ra khỏi bàn cờ, và các quân cờ của bạn có thể nhảy qua quân cờ bạn). Stern-halma còn được gọi là Sao Halma và thường được gọi là Cờ Đam Trung Quốc (mặc dù không có nguồn gốc Trung Quốc).
Cờ Cathedral
Cờ Cathedral được một người New Zealand, Robert Moore phát triển từ năm 1962 – 1979. Mỗi người chơi có một bộ các quân cờ(có hình dạng tòa nhà) có kích cỡ khác nhau. Một người chơi có quân cờ màu đen, và một người khác có quân màu sáng. Ngoài ra, còn có 1 quân Giáo đường – Catheral được đặt đầu tiên, ở giữa. Người chơi lần lượt đặt các quân cờ của họ vào. Bao vây quân cờ của đối phương sẽ lấy nó ra khỏi bàn cờ(nhưng có thể được thay thế). Một người chơi thắng nếu họ đặt tất cả các quân của họ lên bàn cờ. Nếu không người chơi nào có thể làm được điều này, thì người chơi đặt ít quân nhất ít nhất là người chiến thắng.
Cờ Abalone – Đẩy bi đấu trí
Cờ Abalone được phát triển vào năm 1987 bởi Laurent Lévi và Michel Lalet. Nó có một bàn cờ hình lục giác, với không gian tròn để đặt các hình dạng hình cầu. Một người chơi có quả cầu màu đen, và một cầu thủ có quả cầu màu trắng. Người chơi thay phiên nhau chuyển một đến ba quả cầu liên tiếp của họ một ô tròn, theo đường ngang hoặc trong dòng. Mục tiêu là đẩy ít nhất sáu quả cầu của đối phương ra khỏi bàn cờ. Các quả cầu chỉ có thể được đẩy nếu đường đẩy có nhiều quả cầu hơn đường đẩy.
Cờ Quoridor
Cờ Quoridor được thiết kế bởi Mirko Marchesi và được xuất bản bởi Gigamic Games vào năm 1997. Bàn cờ bao gồm 9×9 ô vuông, với các rãnh tách các ô vuông. Mỗi người chơi bắt đầu với một quân Tốt trên bàn cờ. Trong lượt của một người chơi, họ có thể di chuyển quân Tốt của họ một hình vuông (theo chiều ngang hoặc chiều dọc) hoặc đặt một bức tường (trên chiều dài của hai ô vuông). Các bức tường có thể được đặt để cản trở đối thủ của bạn, nhưng không để ngăn chặn chúng hoàn toàn. Người chiến thắng là người đầu tiên di chuyển quân Tốt qua phía bên kia của bàn cờ.
Cờ Djambi
Cờ Djambi là một trò chơi cho bốn người chơi và được phát triển bởi Jean Anesto vào năm 1975. Mỗi người chơi có 9 quân cờ sau: 4 Chiến binh – Militants, 1 Necromobile, 1 Kẻ gây rối- Troublemaker, 1 Phóng viên – Reporter, 1 Sát thủ – Assasin, và 1 Thủ lĩnh – Chief . Mục tiêu là giết các thủ lĩnh của đối phương. Khi một quân cờ đã bị giết, nó bị lộn ngược chứ không phải lấy ra khỏi bàn cờ. Một quân Thủ lĩnh sẽ chiếm được quyền lực nếu họ chiếm được quảng trường trung tâm.
Cờ Tafl
Cờ Tafl là một tập hợp cổ đại của những board game chiến lược như Germanic và Celtic. Các quy tắc ban đầu không rõ ràng, và có một số nghi ngờ rằng chúng là những trò chơi thông tin hoàn hảo (trong đó có dùng xúc xắc). Một người chơi có một quân Vua và một số lính, và bắt đầu trò chơi ở giữa bàn cờ. Người chơi khác có một số lượng lớn các quân cờ lính và bắt đầu bên ngoài trung tâm, xung quanh các quân cờ của người chơi khác. Người chơi có quân Vua, thắng trận cờ nếu nhà vua của họ trốn thoát. Người chơi khác thắng nếu bắt được quân Vua.
( Theo Source: l-lists.com)
